nitel araştırma metotları ne demek?

Nitel araştırma metotları ya da bazen sadece nitel metotlar, nitel araştırmada olayların ve algıların laboratuvar ortamı dışında tümel bir biçimde anlamlarını bulmaya yönelik çalışma- kullanılan yöntem.

Günümüz araştırma sistemlerinde özellikle sosyal disiplinlerde kullanılan , insan ve insan gruplarının davranışlarının,sosyal olaylarının oluşumunu ve anlamını açıklamada kullanılır.Nitel metotlar, katılımcı ve yorumlayıcı bir tavırla ele alınır.¹²

Ana nitel metotlar

Nitel araştırmada ulaşılması gereken bilgiler için-algılar, çevresel bilgi ve süreç bilgisi-nitel metotlar kullanılır.Bu metotlar kendi içerisinde üç ana başlıkta incelenir;görüşme,gözlem ve yazılı materyal incelemesi.³

Görüşme

Görüşme,nitel metotların içinde en sık kullanılandır.İnsanların deneyimlerini , perspektiflerini ve duygularını ifade ederken kullanılan nitel araştırma yöntemidir.Sözlü iletişim, görüşmenin ana formudur.⁴

Avantajları

• Katılımcıların sorulara anlık cevap verebilmesi,
• Karmaşık ve hassas konuların ikili iletişimde daha rahat anlaşılabilmesi,
• Görüşülen kişilerin birincil ifadesinin yer alması sebebiyle derin anlama olanağı sunması.⁵

Dezavantajları

• Görüşmecinin eğitim ve hazırlık sürecinin uzun olması,
• Elde edilen verilerin değerlendirilmesinin zor ve zaman alıcı olması,
• Görüşmecinin sahip olduğu etkenlerin-konuşması ,görünüşü-görüşmenin sonucunu etkilemesi.⁶

Gözlem

Gözlem, nitel araştırmada incelenen sosyal durumların gözlenerek açıklanabileceğini savunan nitel metot türüdür.İnsanların davranışlarını ,diğer sosyal olguları değerlendirmek ve yorumlamak için kullanılır.⁷Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış gözlem olmak üzere iki alt başlığa sahiptir.

Yapılandırılmamış gözlem,yarı-yapılandırılmış gözlem olarak da adlandırılır.

Yapılandırılmış gözlem

Bu nitel gözlem metodu,katılımcının tam kontrolü olmadan ve yapılandırılmamış gözlemle ulaşılan sonuçları bir veri toplama aracı yardımıyla doğal ortamda test etmeye yönelik çalışır.⁸⁹

Yapılandırılmamış gözlem

Bir veri toplama aracı olmaksızın yapılan nitel metottur.Bu metot,katılımcı ve katılımsız olmak üzere iki alt başlığa sahiptir.¹⁰¹¹

Katılımcı gözlem

İncelediği konunun içine giren ve grubun bir parçası olan araştırmacı yardımıyla yapılır.Araştırılan durumu en ayrıntılı formuyla sunmaya ve betimlemeye yöneliktir.Katılımcı içten bir tavırla olaylara yaklaşarak onları derinden yorumlar.Katılım seviyesi, araştırmacıya göre değişebilir.¹²

Katılımsız gözlem

Bir veri toplama aracının olmadığı fakat araştırmacının incelediği durumun bir üyesi olmadığı nitel metottur.Kısmi nesnellik sağlayan bu metotta,araştırmacının bulunduğu sosyal ortama hiç dahil olmaması oldukça zordur.¹³

Avantajları

• Sözel durumun dışında davranış incelemesine olanak vermesi,
• Doğal çevreyi barındırması¹⁴

Dezavantajları

• Kontrol imkanı sunmaması,
• Elde edilen verileri sayısallaştırma zorluğu,
• İncelenecek alana giriş zorluğu,
• Gözlemcinin iyi yetişmiş ve etkin olmasının gerekmesi.
• Yazılı materyallerin incelenmesi¹⁵

Yazılı materyal incelenmesi

Hem kendi başına hem de diğer nitel metotlarla kullanılabilen bir yöntemdir.Elde edilen bilgilerin-görüşme kayıtları,gözlemden elde edilen notlar, resimler-sistematik bir şekilde sınıflandırılması ve sunulmasında kullanılan  nitel metottur.¹⁶

Kaynakça

Orijinal kaynak: nitel araştırma metotları. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩

Kategoriler